Migraine: de onzichtbare vijand die lichaam, geest en leven beïnvloedt

Meer dan vijf miljoen mensen in Spanje lijden aan migraine, een complexe, veelvoorkomende en zeer slopende neurologische ziekte.¹ De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) beschouwt migraine als een van de belangrijkste oorzaken van invaliditeit wereldwijd.² Toch wordt migraine nog steeds vaak verkeerd begrepen, gebagatelliseerd of onderschat , zowel in de maatschappij als soms zelfs in de medische wereld.

Migraine is een neurologische aandoening die zich manifesteert met episodische (of, in de chronische vorm, bijna aanhoudende) aanvallen van hevige pijn, vaak vergezeld van misselijkheid, braken, overgevoeligheid voor licht en geluid en een ernstig onvermogen om het dagelijks leven voort te zetten.³ Volgens de Spaanse Vereniging voor Neurologie (SEN) kan de aandoening mensen van alle leeftijden treffen, maar komt deze vooral veel voor bij jonge vrouwen.

Dr. Jesús Porta, voorzitter van het SEN en hoofd van de dienst van de Stichting Jiménez Díaz, wijst erop dat het cruciaal is om de complexiteit van deze pathologie te begrijpen: "Migraine is een neurovasculair proces waarbij de drielingzenuw wordt geactiveerd, ontstekingsstoffen in de hersenvliezen vrijkomen en neurotransmitters zoals serotonine veranderen. Het is niet zomaar hoofdpijn; het is een biologisch fenomeen met veel nuances en een aanzienlijke belasting voor de patiënt."

Leven met migraine betekent leven met onzekerheid: niet weten wanneer de volgende aanval komt, hoe lang deze zal duren of wat de gevolgen ervan zullen zijn. Dit gebrek aan controle heeft een diepgaand emotioneel effect. Dit wordt uitgelegd door Dr. Marina Díaz Marsá , voorzitter van de Spaanse Vereniging voor Psychiatrie en hoofd van de Speciale Eenheden van het San Carlos Klinisch Ziekenhuis: "Migraine heeft een aanzienlijke impact op de geestelijke gezondheid van degenen die eraan lijden, omdat het een chronische, vaak onvoorspelbare pijn is die patiënten met grote frustratie ervaren."

Volgens de specialist ervaart "maar liefst 90% van de migrainepatiënten aanzienlijke emotionele stress , wat zich vertaalt in symptomen als angst, depressie, slaapstoornissen, schuldgevoelens, hulpeloosheid en frustratie."

Bovendien "bestaat er een zeer nauwe, bidirectionele relatie tussen migraine, angststoornissen en depressie ", zegt Díaz Marsá. "Tot 60% van de migrainepatiënten heeft een angststoornis, en het risico op depressie is twee of zelfs vijf keer zo hoog als bij de algemene bevolking."

Dit verband is niet alleen psychologisch. Beide aandoeningen delen neurobiologische mechanismen , zoals veranderingen in neurotransmitters zoals serotonine en dopamine.

"Bij migraine raken de hersenvliezen, de omhulsels van de hersenen en de bloedvaten in de schedel, daadwerkelijk ontstoken door de afgifte van een reeks peptiden", legt Porta uit. "Deze stoffen die in de hersenen vrijkomen, veroorzaken ook depressie. Het is dus mogelijk dat hoge niveaus van het CGRP-peptide, dat door chronische migraine wordt geproduceerd, het voor die persoon gemakkelijker maken om een ​​sombere stemming te ervaren; met andere woorden, er is een genetische, maar ook een pathofysiologische relatie ."

De gevolgen van deze ziekte beperken zich niet tot het medische of psychologische vlak: ook het sociale, gezins- en werkleven van de patiënt wordt verstoord.

"De patiënt leeft in een constante staat van alertheid , in een staat van hyperalertheid, met de angst dat elke sociale, familiale of werksituatie een crisis kan veroorzaken met alle gevolgen van dien", zegt Dr. Díaz Marsá. "Deze spanning, die langdurig aanhoudt, kan culmineren in een depressie. De angst om teleur te stellen, plannen te annuleren of niet goed te presteren op het werk versterkt het gevoel van eenzaamheid en schuld."

"De mensen om hen heen begrijpen vaak niet helemaal wat er met hen gebeurt, en deze patiënten raken steeds eenzamer en meer geïsoleerd", voegt de psychiater eraan toe. Thuis kunnen crises spanningen veroorzaken, waardoor de getroffen persoon zijn verantwoordelijkheden niet kan nakomen . Op het werk wordt de ziekte ervaren met angst voor ziekteverzuim, baanverlies of professionele stagnatie.

"Het is essentieel om mensen op de werkvloer te informeren over het belang van migraine", benadrukt Dr. Porta. "Het is ook belangrijk om op de werkplek ruimtes te creëren met beperkte auditieve of visuele prikkels, zodat ze bij een migraineaanval kunnen uitrusten en, na inname van medicatie, weer aan het werk kunnen."

In deze situatie is een ondersteunend netwerk – of het nu professioneel, familie of sociaal is – essentieel. Dr. Porta benadrukt de rol van de arts in dit proces: "Het is erg belangrijk om naar de patiënt te luisteren. Soms komen ze wanhopig, onbegrepen en gefrustreerd aan . Weten dat ze een ziekte hebben die niet denkbeeldig is, maar biologisch, helpt de emotionele last te verlichten."

Díaz Marsá benadrukt ook de waarde van voorlichting voor zowel patiënten als hun families: "Het is essentieel dat ze begrijpen dat depressie of angst gepaard gaat met migraine ", zegt ze. "En daarnaast moeten we hun sociale leven vergemakkelijken, omdat veel van deze mensen tijdens crises geïsoleerd zijn. We moeten hen strategieën en hulpmiddelen bieden om met deze sociale en werksituaties om te gaan."

Daarnaast stelt het voor om ondersteuningsgroepen op te richten en het sociale en werkleven van mensen met migraine te vergemakkelijken: van het aanleren van strategieën om zonder angst met sociale situaties om te gaan tot het aanpassen van werkomgevingen die de realiteit van de ziekte begrijpen.

De afgelopen tien jaar heeft de behandeling van migraine aanzienlijke vooruitgang geboekt . Porta erkent echter dat er nog steeds grote uitdagingen liggen: "We hebben meer hulpmiddelen dan ooit, maar we moeten ervoor zorgen dat ze alle patiënten bereiken die ze nodig hebben en dat ze correct worden gebruikt, van de eerstelijnszorg tot de verwijzingsziekenhuizen."

Vooruitgang is er niet alleen op het gebied van nieuwe farmacologische behandelingen, maar ook op het gebied van uitgebreidere benaderingen die migraine vanuit een neurologisch, emotioneel en sociaal perspectief benaderen.

"De behandeling moet individueel worden afgestemd, waarbij de factoren die migraine bij elke persoon veroorzaken, moeten worden begrepen en ondersteuning moet worden geboden met zowel farmacologische als psychotherapeutische middelen. Er is geen pasklare oplossing", concludeert Díaz Marsá.

Migraine blijft voor velen een onzichtbare ziekte . Maar degenen die eraan lijden, zijn niet onzichtbaar. Ze hebben behoefte aan begrip, onderzoek, institutionele ondersteuning en effectieve medische hulpmiddelen.

Door deze realiteit onder de aandacht te brengen, door middel van wetenschap en empathie, zetten we een eerste stap naar een maatschappij die beter zorgt voor mensen met een ziekte die, hoewel onopgemerkt, elke dag schreeuwt in het leven van miljoenen mensen.

Referenties:

1. Migraine treft meer dan 5 miljoen mensen in Spanje. Beschikbaar hier . Laatst geraadpleegd op 23-07-2025.

2. Wat is de last van hoofdpijn? Hier beschikbaar. Laatst geraadpleegd op 23-07-2025.

3. Migraine: Niet zomaar een ernstige hoofdpijn. Beschikbaar hier . Laatst geraadpleegd op 23 juli 2025.