Leg u er niet bij neer: urine-incontinentie is niet normaal en er zijn medische oplossingen.

"Na 16 jaar aan incontinentie te hebben geleden, besefte ik op de dag dat ik dacht dat ik misschien wel sociaal afgewezen zou worden omdat ik naar urine rook. Ik had er genoeg van. Toen besloot ik dat ik actie moest ondernemen." Sofía Álvarez, 50, herinnert zich dat ze die gedachte internaliseerde.

Urine-incontinentie blijft tot op de dag van vandaag een medische aandoening omgeven door taboes, stilte en misvattingen. Veel mensen beschouwen het als een natuurlijk gevolg van veroudering, iets onvermijdelijks, terwijl het in werkelijkheid een pathologie is die behandeld kan en moet worden . Dit is de mening van dr. Carmen González Enguita, uroloog bij de Stichting Jiménez Díaz in Madrid en voorzitter van de Spaanse Vereniging voor Urologie (AEU), die benadrukt dat "incontinentie altijd een pathologische aandoening is, niet zomaar een ouderdomsverschijnsel. Het kent behandeling, er zijn mogelijkheden en het moet net als elke andere ziekte beoordeeld worden."

Er komt een moment dat verliezen niet alleen je sportleven beperken, maar ook je seksleven, zegt Sofía Álvarez.

Dr. Pedro Blasco, vertegenwoordiger van de Ibero-Amerikaanse Vereniging voor Neuro-urologie en Urogynecologie (SINUG) binnen de Alliantie tegen Urinaire Incontinentie (ALiNUR), is het ermee eens dat vrouwen incontinentie niet als een normaal proces moeten beschouwen . "Als urineverlies vaak voorkomt, de kwaliteit van leven beïnvloedt, optreedt na de bevalling of tijdens de menopauze, of gepaard gaat met symptomen zoals pijn, bloed in de urine, terugkerende infecties of een zwelling in het bekken, moet u een specialist raadplegen", waarschuwt hij.

Urine-incontinentie treft 25 tot 45% van de vrouwen op een bepaald moment in hun leven, maar slechts 28% zoekt actief hulp. De overige 72% zoekt nooit hulp, wat de zwaarte van het stigma en het gebrek aan informatie weerspiegelt. Van de verschillende vormen van incontinentie komt stressgerelateerde incontinentie het meest voor.

Sofía Álvarez, een patiënte die het proces zelf heeft meegemaakt, herinnert zich hoe lang het duurde voordat ze medische hulp zocht: "Ik kwam heel laat bij de operatie aan. De schade was aanzienlijk; het was een kunstverlossing met een tang, behoorlijk agressief. Ik meldde me aan voor fysiotherapie, maar zonder bijna continue ondersteuning hadden ze geen zin, en toen kwam de menopauze."

De ideale aanpak, aldus Dr. González Enguita, begint met een grondige klinische beoordeling en bekkenbodemrevalidatie. " Gespecialiseerde fysiotherapie is altijd de eerste stap . Als een operatie kan worden vermeden, des te beter. Alles heeft invloed op de progressie van incontinentie", legt ze uit. Dr. Blasco voegt eraan toe dat bekkenbodemtraining in tot wel 75% van de gevallen tot genezing of verbetering leidt, en dat de behandeling altijd moet beginnen met veranderingen in levensstijl, zoals gewichtsverlies of het verminderen van cafeïnegebruik.

Wat betreft diagnostische tests, naast lichamelijk onderzoek, is uroflowmetrie een van de meest voorkomende tests. Deze test reproduceert hoe iemand in het echte leven plast. Hoewel het een niet-invasieve en ogenschijnlijk eenvoudige test is, vereist het enige voorbereiding en kan het worden beïnvloed door de klinische omgeving. Bij complexere of terugkerende gevallen worden aanvullende onderzoeken uitgevoerd, maar dit is in de meeste gevallen niet nodig. "Het is belangrijk dat de specialist die de casus beoordeelt ervaring heeft met de behandeling van urine-incontinentie."

Sofía benadrukt ook de emotionele impact van incontinentie, iets wat al bekend is: "Ik ging van elk uur naar het toilet gaan naar het drie of vier uur volhouden na de operatie. Het is niet alleen fysiek; er is ook een zeer sterke psychologische component. Het beïnvloedt je dagelijks leven, je zelfvertrouwen, je sociale leven."

Dr. Blasco ondersteunt deze visie met gegevens: tot 50% van de vrouwen met matige of ernstige incontinentie heeft last van perineale irritatie en het risico op urineweginfecties neemt met wel 60% toe. Bovendien neemt de kans op depressie of angst met 70 tot 100% toe. Incontinentie kan een gevoel van schaamte veroorzaken dat het sociale en seksuele leven beperkt, de mogelijkheid tot aankleden beperkt en uiteindelijk de kwaliteit van leven aanzienlijk beïnvloedt.

De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor het verband tussen bepaalde impactsporten en het ontstaan ​​van urine-incontinentie bij jonge vrouwen. Activiteiten zoals volleybal, atletiek of CrossFit kunnen de bekkenbodem overmatig belasten, zelfs bij vrouwen zonder voorgeschiedenis van bevallingen. "Er is geen sluitend bewijs voor de impact op de lange termijn, maar er is wel vastgesteld dat deze disciplines urine-incontinentie kunnen veroorzaken . Daarom is het raadzaam om preventief aan de bekkenbodem te werken als onderdeel van je training", aldus González Enguita.

Blasco voegt eraan toe dat bij sporten zoals trampolinespringen en gewichtheffen de prevalentie meer dan 70% kan bedragen en dat het risico tot drie keer hoger is dan bij de algemene actieve bevolking. De toegenomen beoefening van impactsporten heeft bijgedragen aan de toename van het aantal gevallen van urine-incontinentie bij jonge vrouwen, zelfs zonder preëxistente obstetrische factoren.

Het eerste aanspreekpunt voor het bespreken van het probleem kan de huisarts, verpleegkundige of gynaecoloog zijn, evenals de uroloog. Er zijn professionals die gespecialiseerd zijn in bekkenbodempathologie , en hoewel niet alle artsen zich uitsluitend op dit vakgebied specialiseren, is het een waardevol en noodzakelijk vakgebied.

De toekomstige trend zou moeten zijn om in alle ziekenhuizen gespecialiseerde bekkenbodemafdelingen te hebben. De trend is gericht op hyperspecialisatie, wat positief is omdat het uitgebreidere en effectievere oplossingen voor patiënten mogelijk maakt.

Wanneer revalidatie niet voldoende is, wordt een operatie overwogen. De meest voorkomende behandeling bestaat uit het plaatsen van een synthetische mid-urethrale sling (TVT/TOT) onder de urethra om urineverlies te corrigeren. "Het is niet de enige optie, en er zijn verschillende technieken, afhankelijk van de leeftijd, de chirurgische voorgeschiedenis of de voorkeuren van de patiënt. Bij jongere mensen of mensen met specifieke aandoeningen kunnen alternatieven worden overwogen", verduidelijkt de specialist. Blasco legt uit dat de effectiviteit van deze operatie 90% bereikt na één jaar en 70-80% na vijf jaar , hoewel de genezingskans afneemt met de leeftijd. Er zijn ook technieken zoals verstelbare slings of bulking agents die in de urethra worden geïnjecteerd. Ik benadruk dat behandelingen voor verschillende soorten incontinentie niet door elkaar moeten worden gebruikt.

Een verrassend actuele vraag rijst: zijn tampons veilig voor incontinentie? Sofia ontdekte ze in een moment van wanhoop: "Ik zag dat er tamponachtige hulpmiddelen bestonden voor urine-incontinentie. Ik heb het met een huisarts besproken, en hij zei dat het geen probleem was als ik het af en toe gebruikte. Maar ik wilde de mening van een specialist horen. Ik heb ze opgezocht omdat mijn vulva-irritatie erg hevig was."

Dr. González Enguita bevestigt dat er alternatieven op de markt zijn die werken door druk uit te oefenen op de plasbuis om de sluiting te bevorderen. "Het zijn geen curatieve behandelingen, maar ze kunnen in specifieke situaties zeer nuttig zijn. Bijvoorbeeld voor jonge vrouwen die, ondanks bekkenbodemoefeningen, slechts lichte lekkage ervaren tijdens het sporten of dansen, of oudere vrouwen die geen operatie willen ondergaan. Ze dienen echter onder medisch toezicht te worden gebruikt, aangezien er verschillende maten en modellen zijn, en niet alle modellen geschikt zijn voor iedereen." Blasco is het daarmee eens: "Het zijn symptomatische en palliatieve behandelingen; ze genezen incontinentie niet, maar ze kunnen de kwaliteit van leven verbeteren bij correct gebruik en met professionele nazorg." Intravaginale hulpmiddelen zoals pessaria, kegeltjes of incontinentietampons kunnen lichte of matige lekkage door persen verminderen, met een initiële tevredenheidspercentage van bijna 70%. Ze vereisen echter wel aanpassing, nazorg en deskundig medisch advies.

Wat betreft lektesten wordt flowmetrie doorgaans gebruikt voor stressincontinentie, maar er worden nieuwe methoden bestudeerd voor urge-incontinentie. Een recente ontwikkeling zou de manier waarop urine-incontinentie bij vrouwen wordt gediagnosticeerd, kunnen veranderen. Een studie onder leiding van Dr. Mohamed Abdel-Fattah van de Universiteit van Aberdeen en gepubliceerd in The Lancet, heeft aangetoond dat de Comprehensive Clinical Assessment (CCA) – een niet-invasieve techniek gebaseerd op medische vragenlijsten, lichamelijk onderzoek, een mictiedagboek en een hoesttest – vergelijkbare resultaten biedt als invasieve urodynamische tests, waardoor ongemakkelijke en mogelijk vernederende procedures worden vermeden. De studie, die werd gepresenteerd op het congres van de European Association of Urology (EAU) in Madrid, omvatte meer dan 1000 vrouwen en concludeerde dat CCA niet alleen even effectief is, maar ook zorgt voor een snellere verbetering van symptomen zonder de noodzaak van katheters of invasieve instrumenten. Deze bevinding zou een keerpunt kunnen betekenen in de manier waarop diagnose wordt benaderd, waardoor deze toegankelijker, respectvoller en patiëntgerichter wordt.

Een operatie moet in de eerste plaats worden overwogen bij stressincontinentie of gemengde incontinentie met stressoverwicht, en altijd nadat conservatieve maatregelen hebben gefaald. Niet alle patiënten zijn hetzelfde en factoren zoals de ernst van de aandoening, de BMI, leeftijd, comorbiditeit, de wens om zwanger te worden of de aanwezigheid van een verzakking beïnvloeden het succes van een chirurgische behandeling. Blasco benadrukt dat een operatie niet moet worden overwogen als de patiënt haar kinderwens niet heeft vervuld .

Een zeer nuttig hulpmiddel bij de diagnose is het urinedagboek. Hiermee kunt u de hoeveelheid vocht die u heeft ingenomen, het aantal keren dat u plast en de bijbehorende sensaties registreren. Sofía gebruikte het tijdens haar behandeling: "Ik vond het erg interessant. Het hielp me mijn gewoonten te begrijpen en te zien hoe ze zich ontwikkelden. Ik ging van constante aandrang naar een normaal ritme." Met het dagboek kunt u patronen identificeren, de blaascapaciteit beoordelen en de behandeling op een persoonlijke manier aanpassen.

Stressincontinentie is een aandoening die duizenden vrouwen treft, velen van hen in stilte. Maar zoals Dr. González Enguita concludeert: "Het belangrijkste is om te begrijpen dat we niet moeten opgeven. Er zijn opties, er zijn behandelingen en, het allerbelangrijkste: er is hoop."