Covid yaşlanmayı hızlandırdı

MADRİD (EFE)— Yaşlanma beyin sağlığı açısından ne anlama geliyor? Stres, izolasyon ve küresel bozulmalar iz bırakabilir mi? Yeni bir çalışma, SARS-CoV-2 ile enfekte olmayanlar da dahil olmak üzere, COVID-19 pandemisi nedeniyle insanların beyinlerinin daha hızlı yaşlandığını öne sürüyor.

Nottingham Üniversitesi (İngiltere) bilim insanlarının öncülüğünde yaklaşık 1.000 kişiyle yapılan bir araştırmanın temel sonucu, beyin yaşlanmasının erkeklerde ve dezavantajlı sosyodemografik geçmişe sahip kişilerde daha belirgin olduğunu ortaya koydu.

Daha önceki araştırmalar, COVID-19 ile beyin yaşlanması ve bilişsel gerilemenin moleküler özellikleri arasında bağlantılar olduğunu göstermişti. Ancak, pandemi döneminin (enfeksiyon durumundan bağımsız olarak) beyin yaşlanmasını etkileyip etkilemediği henüz belirlenmemişti.

Bilim insanları, yaşlanmayı haritalamak için, İngiltere Biyobankası'ndan 15.334 sağlıklı katılımcının beyin taramaları üzerinde eğitilmiş makine öğrenimi modellerini kullanarak, bir bireyin tahmini beyin yaşı ile gerçek yaşı arasındaki farkı, yani beyin yaş farkını ölçtüler.

Bu model daha sonra, en az iki yıl arayla çekilmiş 996 sağlıklı bireyin iki beyin MR'ını analiz etmek için kullanıldı. Kontrol grubunda (564 kişi), her iki tarama da pandemi öncesinde, "pandemi" grubunda (432 kişi), biri acil durum başlangıcından önce, diğeri ise sonra olmak üzere birer tarama gerçekleştirildi.

İkinci tarama sonucunda, "pandemi" grubunun beyinlerinin kontrol grubuna göre ortalama 5,5 ay daha hızlı yaşlandığı görüldü.

Katılımcıların enfekte olup olmamasından bağımsız olarak pandemi sırasında beyin yaşlanmasının hızlandığı gözlemlendi.

Ancak SARS-CoV-2 enfeksiyonunun yaş ilerledikçe daha hızlı bir ivmelenme gösterdiği görüldü.

Yazarlar makalelerinde, daha önceki çalışmaların sosyal izolasyon ve algılanan yalnızlığın beyinde yapısal ve işlevsel değişikliklere yol açtığını ve bunun da beyin yaşlanmasını hızlandırması beklendiğini doğruladığını belirtiyor.

Çalışmanın başyazarı Ali-Reza Muhammedi-Nejad'ı şaşırtan şey, Covid geçirmemiş kişilerde bile beyin yaşlanma oranlarında "önemli bir artış" görülmesiydi.

Nottingham Üniversitesi yaptığı açıklamada, "Bu, pandemi deneyiminin, izolasyondan belirsizliğe kadar, beyin sağlığını ne kadar etkileyebileceğini gerçekten gösteriyor" ifadelerini kullandı.

Ekip ayrıca katılımcıların bilişsel performansını on test kullanarak değerlendirdi. Hızlanan beyin yaşlanmasının, özellikle zihinsel esneklik ve işlem hızı gibi testlerde bilişsel performansın azalmasıyla ilişkili olduğunu, yalnızca SARS-CoV-2 ile enfekte olanlarda tespit ettiler.

Yazarlar, bu etkilerin süresinin belirlenememesi ve genel veri eksikliği gibi çalışmanın bazı sınırlılıklarına dikkat çekiyorlar.

Ayrıca gözlemlenen beyin yaşlanmasının tersine çevrilebilir olabileceğini, ancak bunun şu anda bu kohortta değerlendirilemeyeceğini vurgulamaktadırlar.

Ancak bu veriler, SARS-CoV-2'ye ve pandemiye hem dolaylı hem de doğrudan maruz kalmanın etkisini vurgulayarak, gelecekteki krizlerde beyin sağlığı sonuçlarını iyileştirmek için hedefli araştırmalara ihtiyaç duyulduğunun altını çiziyor.

Oxford Üniversitesi Nöroloji ve Bilişsel Sinir Bilimi Profesörü Masud Husain, bu analizin büyük bir titizlikle yürütüldüğünü ancak yorumlarken dikkatli olunması gerektiğini söylüyor.

Bu bağlamda, iki grup arasındaki beyin yaşı farkının ortalama olarak sadece beş ay olduğu, bilişsel performans farkının ise bu testlerden birini tamamlamak için gereken toplam süre ile sınırlı olduğu görülmektedir.

Ve gazeteciler için bilimsel bir kaynak platformu olan İngiliz Bilim Medya Merkezi'ne yaptığı açıklamada, bunun günlük yaşamda gerçekten önemli bir fark yaratıp yaratmadığını sorguladı.

Bir bakışta

Hızlanma

Nottingham Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, daha önceki araştırmaların, sosyal izolasyon ve algılanan yalnızlığın beyinde yaşlanmayı hızlandıran değişikliklere katkıda bulunduğunu doğruladığını belirtiyor.

Sınırlamalar

Ayrıca, küresel veri eksikliği gibi çalışmalarının sınırlılıkları konusunda da uyarıyorlar.