HIV-medicijnen bieden bescherming tegen de ziekte van Alzheimer

Sommige veelgebruikte hiv-medicijnen, de zogenaamde NRTI's of nucleoside reverse transcriptase-remmers, bieden een aanzienlijke bescherming tegen de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer.

Dit blijkt uit een nieuw onderzoek van de onderzoeksgroep onder leiding van Jayakrishna Ambati van het University of Virginia Health System, UVA Health, gepubliceerd in Alzheimer's & Dementia: The Journal of the Alzheimer's Association . De onderzoekers stellen dat deze bevindingen kunnen leiden tot het voorkomen van ongeveer een miljoen nieuwe gevallen van de ziekte van Alzheimer per jaar wereldwijd.

Wat zijn NRTI-medicijnen voor HIV?

NRTI's zijn medicijnen die de replicatie van het HIV-virus remmen. Uit eerdere onderzoeken van de groep van Ambati bleek echter al dat deze medicijnen mogelijk ook de activering van inflammasomen kunnen voorkomen. Dit zijn eiwitcomplexen van het immuunsysteem die betrokken zijn bij de ontwikkeling van Alzheimer. Daarom is de hypothese dat patiënten die met NRTI's worden behandeld, een lager risico lopen om de ziekte te ontwikkelen.

Hoe het onderzoek werd uitgevoerd

Om deze hypothese te testen, analyseerden de onderzoekers twee van de grootste gezondheidsdatabases in de Verenigde Staten: de database van de Veterans Health Administration, 24 jaar aan gegevens, voornamelijk van mannen; de MarketScan-database, 14 jaar aan gegevens, commercieel verzekerd en meest representatieve populatie. Aan het onderzoek namen ruim 270.000 patiënten van 50 jaar en ouder deel die NRTI's gebruikten voor hiv of hepatitis B. De groep die al de diagnose Alzheimer had gekregen, werd hierbij uitgesloten.

De resultaten van het onderzoek

Bij de analyse werden de resultaten gecorrigeerd voor verstorende variabelen, zoals de aanwezigheid van andere reeds bestaande pathologieën. Uit de gegevens bleek dat het risico op het ontwikkelen van Alzheimer aanzienlijk en proportioneel afnam naarmate de NRTI's langer werden gebruikt: in de database van de Veterans Health Administration: 6% risicoreductie voor elk jaar van behandeling; in de MarketScan-database: 13% risicoreductie voor elk behandeljaar. Deze vermindering werd niet waargenomen bij patiënten die andere soorten anti-HIV-medicijnen gebruikten, wat suggereert dat NRTI's een specifiek effect hebben.

Een specifieke test tegen Alzheimer

Volgens Ambati zijn deze bevindingen bijzonder relevant omdat elk jaar wereldwijd meer dan 10 miljoen mensen de ziekte van Alzheimer krijgen. Als klinische onderzoeken dit bevestigen, zouden NRTI's jaarlijks ongeveer een miljoen nieuwe gevallen kunnen voorkomen. De onderzoeksgroep heeft ook een nieuw molecuul ontwikkeld, genaamd K9, dat inflammasomen veiliger en effectiever blokkeert dan traditionele NRTI's en dat specifiek op de ziekte van Alzheimer zal worden getest.

Het onderzoek vormt een belangrijke stap voorwaarts in de zoektocht naar preventieve strategieën tegen Alzheimer. Het onderstreept de noodzaak om klinische proeven te starten om de werkzaamheid van NRTI's, en met name van het nieuwe molecuul K9, bij het voorkomen van de ziekte te evalueren. De auteurs benadrukken dat deze resultaten nieuwe perspectieven bieden voor de volksgezondheid, gezien de snelle toename van het aantal gevallen van de ziekte van Alzheimer en de daarmee gepaard gaande kosten voor de gezondheidszorg.