Badania ujawniają, że dziewczęta odczuwają więcej negatywnych skutków mediów społecznościowych

Media społecznościowe stały się częścią codziennego życia nastolatków, ale nowe badanie ujawnia, że dziewczęta silniej odczuwają emocjonalny wpływ korzystania z Instagrama, TikToka i innych platform. Pomimo zauważalnych negatywnych skutków, takich jak presja estetyczna i ciągłe porównywanie, wiele z nich nadal zachowuje neutralny stosunek do korzystania z mediów społecznościowych, co może utrudniać rozpoznanie oznak stresu.

Badanie, którego wyniki opublikowano w marcu w czasopiśmie Revista de Comunicación, a które przeprowadzili naukowcy z Universitat Pompeu Fabra w Hiszpanii, doprowadziło do tego wniosku po przeprowadzeniu ankiety wśród 1043 nastolatków w wieku od 12 do 18 lat, mającej na celu ocenę ich postrzegania wpływu sieci na różne aspekty życia. Pytania były punktowane od 1 do 5, od najbardziej negatywnej do najbardziej pozytywnej odpowiedzi.

„Kilka badań wskazuje, że dziewczęta są bardziej narażone na treści dotyczące wizerunku ciała, wyglądu i relacji, a wszystko to jest dość wrażliwe w tym wieku. Co więcej, mają tendencję do bycia bardziej samokrytycznymi i potrafią lepiej identyfikować swoje uczucia” – mówi psycholog Bianca Dalmaso z Einstein Hospital Israelita.

Ogólnie rzecz biorąc, badania pokazują, że nastolatki, zarówno chłopcy, jak i dziewczęta, mają neutralną percepcję wpływu mediów społecznościowych: dostrzegają wprawdzie negatywne aspekty, takie jak presja na wizerunek i wygląd fizyczny, ale pozytywne aspekty pomagają zrównoważyć te negatywne. Spośród aspektów uznanych za pozytywne, najwyżej ocenione zostały umiejętność organizowania się w grupie i poczucie przynależności, a najniżej dobre samopoczucie.

Jednak ten neutralny pogląd na media społecznościowe może utrudniać bardziej krytyczne spojrzenie na ich wpływ na własne życie. „Chociaż mają oni pewną świadomość, ta bardziej neutralna reakcja [ nastolatków biorących udział w badaniu ] może maskować pewien rodzaj samozadowolenia, jakby korzyści automatycznie przeważały nad ryzykiem, osłabiając ich krytyczne spojrzenie” – mówi psycholog.

Brak krytyki może osłabiać zdolność do rozpoznawania oznak stresu związanych z codziennym korzystaniem z platformy. „Kiedy porównywanie się, nadmierna ekspozycja lub uzależnienie od walidacji staną się częścią naszej rutyny, te skutki przestaną być postrzegane jako problematyczne i staną się normą” – mówi neuropsycholog Ana Lucia Karasin, również z Einstein.

Intensywna ekspozycja

Intensywna ekspozycja na media społecznościowe może zwiększać ryzyko wystąpienia lęku, zniekształceń obrazu, a nawet objawów depresji. Ponadto wywiera ona głęboki wpływ na emocje, zwłaszcza w okresie, gdy tożsamość wciąż się kształtuje.

Dla Dalmaso, automatyczne i bezrefleksyjne korzystanie z internetu wiąże się z pewnym ryzykiem. „Na przykład, ciągła pogoń za lajkami może stać się sposobem na ocenę własnej wartości. Co więcej, nadmierne porównywanie się z innymi może wpływać na poczucie własnej wartości, wywoływać lęk, a nawet zakłócać sen lub wyniki w nauce. Istnieje również ryzyko normalizacji pewnych toksycznych treści – takich jak nierealistyczne standardy piękna czy agresywna mowa – nawet nie zdając sobie z tego sprawy”.

Dla Karasin istnieje również emocjonalne przeciążenie związane z tą nadmierną czujnością na własny wizerunek. „Dziewczyny nie tylko konsumują więcej treści estetycznych, ale także odczuwają większą presję, by prezentować idealną wersję siebie w internecie. Ta ciągła presja, nawet jeśli ukryta, może generować ciągły stan czujności, wpływając na poczucie własnej wartości, spontaniczność, a nawet więź z własnym ciałem” – mówi.

Warto również zauważyć, że automatyczne korzystanie z internetu może utrudniać wyznaczanie granic. „Nie zdając sobie z tego sprawy, nastolatki spędzają godziny zanurzone w treściach, które nie zawsze są korzystne, a to wpływa na wszystko – od ich nastroju po jakość relacji osobistych. Co więcej, brak refleksji utrudnia im rozpoznanie, kiedy nadszedł czas, aby zrobić sobie przerwę i odłączyć się od cyfrowych kontaktów, które podsycają poczucie niepewności lub nieadekwatności” – mówi Karasin.

Świadome korzystanie z sieci społecznościowych

Można korzystać z mediów społecznościowych bardziej świadomie, aby zmniejszyć negatywny wpływ, zarówno na nastolatków, jak i ich rodziców. W przypadku młodszych nastolatków warto zastanowić się nad tym, co konsumują i jakie to w nich wywołuje uczucia. Proste pytania, takie jak „Dlaczego obserwuję ten profil?” lub „Jak się czuję po przewijaniu mojego kanału?”, mogą pomóc w identyfikacji treści, które generują porównania lub niepotrzebną presję. Ważne jest również, aby rozpoznać, kiedy nadszedł czas na przerwę i pamiętać, że to, co pojawia się w mediach społecznościowych, to tylko migawka, a nie rzeczywistość.

Rodzicom zaleca się przede wszystkim prowadzenie otwartego dialogu, bez osądzania i pouczania, okazując autentyczne zainteresowanie tym, co ich dzieci widzą, śledzą i udostępniają. Co więcej, dawanie dobrego przykładu jest kluczowe: kiedy dorośli dbają o równowagę czasu spędzanego przed ekranem, pomagają dzieciom zrozumieć w praktyce, że świat offline również wymaga uwagi. „Tworzenie rodzinnych chwil offline, proponowanie aktywności na świeżym powietrzu – wszystko to wzmacnia przekonanie, że najważniejszym połączeniem nie jest Wi-Fi, ale międzyludzkie” – mówi Bianca Dalmaso.

I pamiętaj: bycie obecnym to nie tylko nadzorowanie i kontrolowanie tego, do czego Twoje dziecko lub nastolatek ma dostęp. „Ważne jest, aby zapewnić dzieciom bezpieczną przestrzeń do rozmowy o swoich cyfrowych doświadczeniach bez obawy przed karą czy nieporozumieniem” – przypomina Karasin.

Źródło: Agencja Einsteina

Artykuł „Dziewczyny odczuwają większy negatywny wpływ mediów społecznościowych” ukazał się pierwotnie na stronie Agência Einstein .