Koniec 26 dni urlopu na rok. Nowe przepisy już obowiązują

Przepisy precyzyjnie określają, jaki wymiar urlopu wypoczynkowego przysługuje w skali roku pracownikowi. Decydujący jest staż pracy.

• 20 dni - jeżeli pracujesz krócej niż 10 lat,
• 26 dni - jeżeli pracujesz co najmniej 10 lat

To jednak nie koniec. Dodatkowe wolne (niezależne od stażu pracy) ponad limit urlopu wypoczynkowego wprowadziła ważna nowelizacja Kodeksu pracy z 26 kwietnia 2023 roku, która wdrożyła do polskiego prawodawstwa dwie unijne dyrektywy dotyczące przejrzystych warunków pracy oraz work-life balance.

Nowe przepisy otworzyły możliwość skorzystania z nawet 35 dni urlopu w ciągu roku kalendarzowego. To możliwe, jeśli zsumujemy pakiet podstawowy urlopu wypoczynkowego, rozwiązania już istniejące i dwie nowe opcje wprowadzone unijnymi dyrektywami.

W efekcie dziś Kodeks pracy przewiduje m.in.:

• 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego w zależności od stażu pracy
• 5 dni urlopu opiekuńczego (przysługuje nie tylko rodzicom, nie ma znaczenia staz pracy)
• 2 dni tzw. zwolnienia z powodu siły wyższej (nie ma znaczenia staż pracy)opiekę nad dzieckiem w wymiarze 2 dni lub 16 godzin (nie ma znaczenia staż pracy)

Siła wyższa. Wolne w pracy płatne 50 proc. pensji

Wolne od siły wyższej to rozwiązane nowe, wprowadzone do Kodeksu pracy po wdrożeniu unijnej dyrektywy work-libe balance.

Zakłada, że każdy pracownik w ciągu roku kalendarzowego może skorzystać ze zwolnienia od pracy w wymiarze 2 dni albo 16 godzin z powodu siły wyższej. Nie ma potrzeby dokumentowania siły wyższej, a pracodawca nie może odmówić wolnego, jednak trzeba pamiętać, że niewykorzystane nie przechodzi na kolejny rok.

Zasady urlopu z powodu siły wyższej:

• wolne od siły wyższej to 16 godzin lub 2 dni dodatkowego urlopu w ciągu roku kalendarzowego;
• wolne jest płatne 50 proc. wynagrodzenia,
• pracodawca jest obowiązany do udzielenia urlopu na wniosek złożony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia;nie ma określonego wzoru treści takiego wniosku
• o sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia decyduje pracownik
• zwolnienie udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika.
• siłą wyższą są pilne sprawy rodzinne, jak np. wypadek lub choroba, które wymagają od pracownika obecności w innym miejscu. Chodzi o załatwienie przez pracownika nagłych spraw - które są od niego niezależne i wymagają jego osobistej obecności.

5 dni urlopu opiekuńczego na "członka rodziny" nie tylko dla rodziców

Nowelizacja Kodeksu pracy związana z dyrektywą work-life balance wprowadziła również 5 dodatkowych dni urlopu opiekuńczego. Wolne może wziąć każdy, nie tylko rodzice, bo urlop jest "na członka rodziny", w tym dziecko, ale również rodziców, małżonka czy partnera.

Z urlopu opiekuńczego może skorzystać pracownik w celu zapewnienia opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Zgodnie z przepisami za członka rodziny uważani są:

• syn,
• córka,
• matka,
• ojciec
• małżonek.

Zasady urlopu opiekuńczego:

• za czas przebywania na urlopie opiekuńczym pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie
• urlop opiekuńczy może być wykorzystany jednorazowo lub w częściachokres urlopu opiekuńczego jest wliczany do okresu zatrudnienia
• urlop opiekuńczy jest udzielany w dniach, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy
• okres przebywania na urlopie opiekuńczym nie ma wpływu na wymiar urlopu wypoczynkowego ani urlopu na żądanie
• pracodawca nie może odmówić pracownikowi tego urlopu ani żądać przedstawienia dokumentacji medycznej osoby, która wymaga opieki
• urlop opiekuńczy jest udzielany na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 1 dzień przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu

Opieka nad dzieckiem - 2 dni lub 16 godzin

Tzw. opieka nad dzieckiem nie jest nowością w przepisach, ale zdecydowanie warto o niej wspomnieć.

Zasady:

• zwolnienie na opiekę nad dzieckiem przysługuje pracownikom, którzy
• wychowują przynajmniej jedno dziecko do 14 roku życiawymiar to 16 godzin lub 2 dni
• pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia

Co ważne, prawo do zwolnienia przysługuje pracownikom wychowującym dziecko, przepisy nie nawiązują do rodzicielstwa czy innej więzi formalnej (pracownik będący rodzicem, ale nie wychowujący dziecka, nie będzie miał prawa do skorzystania z tego urlopu).

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.