Te trzy choroby układu trawiennego wiążą się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na chorobę Alzheimera i Parkinsona.
Według nowej, 15-letniej analizy opartej na danych klinicznych i genomicznych z brytyjskiego Biobanku i dwóch innych źródeł publicznych, opublikowanej w czasopiśmie Science Advances, osoby, u których zdiagnozowano pewne choroby jelit, takie jak zapalenie okrężnicy , zapalenie błony śluzowej żołądka, zapalenie przełyku lub czynnościowe zaburzenia jelit, są również bardziej narażone na rozwój choroby Alzheimera i Parkinsona.
Wykorzystując te obszerne bazy danych, w badaniu zbadano związek między zaburzeniami jelitowymi a neurodegeneracją, uwzględniając w swojej charakterystyce genetykę i proteomikę.
Patologie jelitowe mogą wpływać na zdrowie mózgu i odwrotnie. Jest to znane jako oś jelitowo-mózgowa. Zbadanie zawiłości tego powiązania, zwłaszcza relacji między chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak choroba Alzheimera i Parkinsona, a zaburzeniami trawienia, może pomóc naukowcom zidentyfikować czynniki predykcyjne chorób oraz udoskonalić techniki wczesnego wykrywania i leczenia.
Korzystając z danych z brytyjskiego Biobanku, bazy danych SAIL oraz projektu FinnGen, Mohammad Shafieinouri i jego współpracownicy zbadali korelacje między 155 diagnozami zaburzeń odżywiania, metabolicznych, trawiennych i endokrynologicznych. Zastosowali modele statystyczne, które badały związek między momentem rozpoznania zaburzeń jelitowo-mózgowych a momentem rozpoznania choroby Alzheimera lub Parkinsona (w zakresie od 1 do 5, 5 do 10 i 10 do 15 lat przed wystąpieniem choroby Alzheimera lub Parkinsona).
Dane kliniczne obejmowały ponad 502 000 osób. Wykorzystano również modele liniowe danych z UK Biobank do wygenerowania poligenicznych wyników ryzyka i oceny 1463 znanych biomarkerów proteomicznych. Dane genetyczne obejmowały ponad 487 000 osób, a dane proteomiczne ponad 52 000 osób.
Ogólnie rzecz biorąc, naukowcy stwierdzili, że każda współistniejąca diagnoza choroby jelit przyczynia się do ryzyka zachorowania na chorobę Alzheimera lub Parkinsona, co potwierdza dotychczasowe badania. Nie stwierdzono statystycznie istotnej korelacji między liczbą lat od diagnozy a początkiem neurodegeneracji.
Wśród tych patologii jelitowych, osoby z niezakaźnym zapaleniem jelita grubego, zapaleniem błony śluzowej żołądka i zapaleniem przełyku miały wyższy wskaźnik zachorowań na chorobę Alzheimera lub Parkinsona. Zależność ta występowała również w przypadku czynnościowych zaburzeń jelit.
„Dane te potwierdzają istniejące dowody dotyczące tzw. osi jelitowo-mózgowej, dlatego uważa się, że ważne jest zwracanie uwagi na te patologie jelitowe, aby uważnie monitorować pacjentów i podejmować próby wczesnego diagnozowania neurodegeneracyjnych chorób mózgu” – mówi José Luis Lanciego, starszy badacz Programu Terapii Genowej Chorób Neurodegeneracyjnych w Centrum Badań Medycznych Stosowanych (CIMA) Uniwersytetu Nawarry. W rozmowie z SMC Spain ekspert wyjaśnia, że układ pokarmowy jest często uważany za „drugi mózg”, ponieważ w jego warstwie podśluzówkowej znajduje się wiele neuronów.
„Jest on połączony z mózgiem dwukierunkowo poprzez nerw błędny. Istnieją liczne dowody wskazujące na kluczową rolę mikrobioty jelitowej i jej zmian (znanych jako dysbioza jelitowa) w wywoływaniu neurodegeneracyjnych chorób mózgu. Kilka dni temu wykazano, że po podaniu myszom pewnych bakterii obecnych u osób z problemami ze zdrowiem jamy ustnej, tworzą się u nich złogi białka zwanego beta-amyloidem w postaci blaszek bardzo podobnych do tych, które występują w mózgach pacjentów z chorobą Alzheimera” – podsumowuje Lanciego.
abc