Ziek gezicht gezien? Dan gaat je immuunsysteem al aan de slag

Nieuw onderzoek heeft een aangeboren afweermechanisme ontdekt: je hoeft een virus nog niet eens binnen te hebben of je lichaam gaat al aan de slag. Iemand die er ziek uitziet is volgens je immuunsysteem genoeg reden om in beweging te komen.

Dat blijkt uit een studie van de University of Lausanne. Het brein lijkt visuele signalen van ziekte te herkennen en zet daardoor een reeks verdedigingsmechanismen in gang. Zonder dat je zelf ook maar een kuchje hebt gelaten.

Voor het onderzoek kregen jonge volwassenen een VR-bril opgezet. Op het scherm verschenen gezichten die langzaam dichterbij kwamen. Sommige gezichten zagen er ziek uit: denk aan hoesten, vlekken of een snotneus. Anderen zagen er neutraal of angstig uit. Wat bleek: deelnemers reageerden sneller als hun gezicht werd aangeraakt na het zien van een ziek gezicht. Hun lichaam stond meteen op scherp.

Onderzoekers zagen op hersenscans dat gebieden die persoonlijke ruimte en dreiging in de gaten houden, anders reageerden op zieke gezichten dan op gezonde of neutrale gezichten. „Deze twee systemen werden anders geactiveerd door een ziek gezicht, zelfs vergeleken met een angstig gezicht”, zegt neurowetenschapper Andrea Serino, betrokken bij het onderzoek.

Het meest opvallende was misschien wel wat er in het bloed gebeurde. Deelnemers die zieke gezichten hadden gezien, lieten een toename zien van bepaalde immuuncellen: de zogenaamde aangeboren lymfoïde cellen. Deze cellen behoren tot de aangeboren afweer en zijn een soort first responders van je afweersysteem: ze slaan alarm zodra er gevaar dreigt.

Dat dit soort cellen actief worden zónder dat er echt een virus of bacterie in het lichaam zit, hadden de onderzoekers niet verwacht. Ze vergeleken de respons zelfs met wat er gebeurt na een griepvaccinatie en vonden een aantaal overeenkomsten. Zo reageren de aangeboren lymfoïde cellen ook als eerst na toediening van een griepvaccinatie en begonnen ze in beide gevallen signalen af te geven die andere onderdelen van het immuunsysteem alarmeren.

Toegegeven, toepassingen in de praktijk zijn nog ver weg, maar het opent deuren. Misschien kun je in de toekomst je afweersysteem tijdelijk boosten via virtual reality. „Wellicht zou virtual reality je immuunreactie in de toekomst kunnen versterken en je beschermen tegen griep”, speculeren de onderzoekers.

Toch waarschuwen de onderzoekers dat we nog lang niet alles weten. „De analyse van de immuunrespons is behoorlijk basaal”, zegt immunoloog Filip Swirski. Er is nog weinig bekend over hoe lang het effect aanhoudt en of het ook bij ouderen of andere groepen werkt.

Slechte slaappatronen? Die kunnen je serieus ziek maken, zegt groot onderzoek

Nieuw medicijn biedt mogelijk hoop in strijd tegen alzheimer