Eerste vermoedelijk geval van Afrikaanse varkenspest in NRW

In Noordrijn-Westfalen wordt het eerste vermoedelijke geval van Afrikaanse varkenspest (AVP) onderzocht. Een jager heeft een dood wild zwijn gevonden in de Sauerlandse gemeente Kirchhundem in het district Olpe, zo maakte het Ministerie van Landbouw en Consumentenbescherming bekend. Na een eerste onderzoek door de lokale Dienst voor Chemische en Veterinaire Inspectie (CVUA Westfalen) in Arnsberg testte het dier positief op varkenspest. De bevestiging van het Friedrich-Loeffler-Institut (FLI), het Federaal Onderzoeksinstituut voor Diergezondheid, laat nog op zich wachten.

Tot nu toe is er slechts één vermoedelijk geval. Er worden al preventieve maatregelen genomen om de mogelijke verspreiding van Afrikaanse varkenspest in de regio te voorkomen.

Afrikaanse varkenspest is ongevaarlijk voor mensen. Hetzelfde geldt voor andere huisdieren en landbouwhuisdieren dan varkens. Een infectie met het AVP-virus is echter bijna altijd dodelijk voor zowel gedomesticeerde als wilde varkens.

Het ministerie van Landbouw heeft onmiddellijk een AVP-coördinatiegroep opgericht, voegde het eraan toe. Als de infectie wordt bevestigd door het Friedrich-Loeffler Instituut, zal het primaire doel zijn om de dierziekte tot een zo klein mogelijk gebied te beperken en de verspreiding en overdracht ervan naar varkenspopulaties te voorkomen. Er bestaat geen vaccinatie tegen AVP.

Varkenspest, oorspronkelijk wijdverspreid in Afrika, werd voor het eerst in 2014 in de Europese Unie vastgesteld. Noordrijn-Westfalen (NRW) heeft al lang preventieve maatregelen genomen tegen AVP en zich voorbereid op een uitbraak van de dierziekte. In juni 2024 werd de ziekte voor het eerst vastgesteld bij wilde zwijnen in de aangrenzende deelstaten Hessen en Rijnland-Palts. Inmiddels zijn ook twee binnenlandse varkenspopulaties getroffen.

Naast direct contact met besmette wilde zwijnen is menselijk gedrag de belangrijkste bron van overdracht van Afrikaanse varkenspest. De ziekteverwekker kan ook worden overgedragen en verspreid via kleding, schoenen, autobanden of voedselresten, zoals een achteloos weggegooid broodje worst. Voedselresten werden ervan verdacht de oorzaak te zijn van de uitbraak in het Rijn-Maingebied.

Al in 2024 verklaarde de minister van Landbouw van Noordrijn-Westfalen, Silke Gorissen (CDU), dat een uitbraak van varkenspest in Noordrijn-Westfalen niet de vraag was of, maar wanneer. Ze waarschuwde terugkerende reizigers, vrachtwagenchauffeurs en forenzen voor het achteloos weggooien van etensresten zoals worstenbroodjes bij rustplaatsen. De deelstaat intensiveerde ook de inzet van speciaal getrainde speurhonden in de bossen.

• Pathogeen: Afrikaanse varkenspest wordt veroorzaakt door het Afrikaanse varkenspestvirus (ASFV), dat behoort tot de familie Asfarviridae. Dit virus is zeer resistent en kan in verschillende omgevingsomstandigheden overleven, waardoor het moeilijk te bestrijden is.
• Overdracht : Het virus kan worden overgedragen via direct contact met besmette dieren, via besmet materiaal zoals voer, kleding of voertuigen, en via bloedzuigende insecten zoals teken. Wilde zwijnen en hun bewegingen spelen een bijzonder belangrijke rol bij de verspreiding van Afrikaanse varkenspest.
• Symptomen: Besmette varkens kunnen verschillende symptomen vertonen, waaronder hoge koorts, verlies van eetlust, huidbloedingen en ataxie. De ziekte leidt vaak tot een hoge sterfte, waardoor hele kuddes kunnen uitsterven.
• Bestrijding en preventie : Er bestaat momenteel geen vaccin tegen Afrikaanse varkenspest, dus preventieve maatregelen zijn cruciaal. Deze omvatten strikte hygiënemaatregelen, monitoring en controle van de veestapel en het beperken van de handel in varkens uit getroffen gebieden. Om Afrikaanse varkenspest te bestrijden, moeten besmette dieren vaak worden geruimd om verdere verspreiding te voorkomen.