Uzmanlar, tipik yaşam beklentisini ilk demans teşhisinden itibaren belirliyor ve farklı alt tipler arasında büyük bir fark var

Yeni bir araştırma, erken başlangıçlı bunama teşhisi konulan bir hastanın yaşam beklentisinin hastalığın alt türüne bağlı olduğunu ve büyük ölçüde değiştiğini ortaya koyuyor.

Hafıza kaybına neden olan bu durum, İngiltere'de en çok ölüme yol açan hastalık. Şu anda yaklaşık bir milyon insanın bu hastalıkla yaşadığı tahmin ediliyor ve bu rakamın 2040 yılına kadar yüzde 40'ın üzerinde artması bekleniyor.

Demans, hastalığın birkaç türü için kullanılan genel bir terimdir; en yaygın çeşidi, vakaların yüzde 70'ini etkileyen Alzheimer hastalığıdır; ayrıca vasküler, Lewy cisimciği ve frontotemporal demans da görülür.

Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, hastalığın 65 yaşından önce teşhis edildiği erken başlangıçlı demans için tipik sağ kalım sürelerini belirledi.

Doğu Finlandiya Üniversitesi Klinik Tıp Enstitüsü'nden bilim insanları, 2010-2021 yılları arasında Finlandiya'daki iki üniversite hastanesi bölgesindeki demans polikliniklerine yapılan 12.490 ziyaretin tamamını gözden geçirip yeniden değerlendirdi.

Çalışmada 794 erken başlangıçlı bunama vakası tespit edildi ve bunlardan 215'i çalışma sırasında hayatını kaybetti.

Veriler, erken başlangıçlı bunamanın en yaygın türü olan Alzheimer Hastalığının ortalama yaşam süresinin yaklaşık 10 yıl olduğunu ortaya koydu.

Frontotemporal demans ve Lewy cisimcikli demans tanısı konulan kişilerde en kısa hayatta kalma süresi yaklaşık yedi yıldı.

Ancak hem frontotemporal demans hem de motor nöron hastalığı tanısı alan kişiler, tanı konulduktan sonra ortalama sadece iki yıl yaşadılar.

Bilim insanları, her çalışma kohortu üyesine ait bilgileri, 8.000 kişilik bir nüfus veri tabanından elde edilen, benzer yaş, cinsiyet ve coğrafi bölgede bulunan, ancak dejeneratif beyin hastalığı olmayan 10 kişiyle karşılaştırdı.

Herhangi bir tipte erken başlangıçlı bunamaya sahip olanlar, herhangi bir nörodejeneratif hastalığı olmayan kişilerle karşılaştırıldığında, ölüm oranının (sadece bunamadan değil, herhangi bir nedenden dolayı) ortalama 6,5 ​​kat daha yüksek olduğu görülmüştür.

Frontotemporal demans teşhisi konulan kişilerin ölme olasılığı 14 kat daha fazlayken, vasküler bilişsel bozukluğu olan kişilerde bu olasılık dört kat daha fazlaydı.

Diyabetin erken başlangıçlı bunama hastalarında yaşam süresinin kısalmasıyla bağlantılı olduğu bulundu.

Erkek olmak, ileri yaşta olmak, eşlik eden rahatsızlıklara sahip olmak ve düşük eğitim düzeyi, ölüm riskinin artmasıyla bağlantılıdır; ancak araştırmacılar, bu faktörlerle erken başlangıçlı bunama gelişimi arasında doğrudan bir ilişki olmadığını belirtmişlerdir.

Demans erken dönemde teşhis edilirse, hastalara hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilecek kişiselleştirilmiş tedaviler sağlanabiliyor.

Araştırmacılar dergide, bulgularının erken başlangıçlı demans teşhisi konulan kişilerin tedavi ve bakımlarının sağlanmasına yardımcı olmasını umduklarını yazdılar.

"Erken başlangıçlı bunama vakalarında hayatta kalma ve ölüm oranlarına ilişkin doğru ve güncel veriler, sağlık hizmetleri yapıları, kapsamlı hasta bakımı ve klinik deneylerin tasarlanmasında hayati önem taşıyor." diye yazdılar.

Bu gelişme, İngiltere'de erken başlangıçlı bunama teşhisi konulan kişi sayısının endişe verici şekilde artmasıyla birlikte geldi.

Dementia UK adlı yardım kuruluşunun 2022 yılında yayınladığı rakamlara göre, bu hastalık 70.800 İngiliz'i etkiliyor; bu sayı 2014'ten bu yana yüzde 69 arttı.

Devamını oku

Demansın erken belirtileri arasında unutkanlık, eşyalarını kaybetme, doğru kelimeyi bulmakta zorlanma, soruları tekrar tekrar sorma ve yeni şeyler denemekten çekinme yer alır.

Ancak son yapılan araştırmalar koku, görme, işitme, tat, dokunma ve denge kaybının da hastalığın belirtileri arasında olduğunu ortaya koydu.

Demans için risk faktörleri arasında aile öyküsü, baş yaralanmaları, kalp hastalıkları, sigara kullanımı, obezite, diyabet, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol yer alır.