Sağlık. Geç yatmak, düzensiz saatlerde yemek yemek... Bunların hepsi kalp hastalığı riskinizi artırabilir.

Sirkadiyen ritim, bir bakıma vücudun iç saatidir. 24 saatlik bir döngü şeklinde ilerleyen ve uyku, beslenme, kalp atış hızı ve stres tepkisi için gerekli olan kortizol gibi hormonların salgılanması gibi belirli fizyolojik süreçleri yöneten biyolojik bir ritimdir.

Bu saatin işleyişindeki aksamalar (örneğin, bir kişinin biyolojik saatinin gerektirdiğinden daha erken uyanması, örneğin yurtdışı seyahati veya sabah vardiyası gibi) sadece rahatsızlık verici durumlar değildir. Sirkadiyen ritimleri bozabilir ve çeşitli şekillerde sağlık sorunlarına yol açabilir.

İç saatimizi bozan günlük alışkanlıklar

Amerikan Kalp Derneği'nin "Circulation" dergisinde yayınlanan bir araştırması, ritimlerimizi bozabilecek birkaç temel faktörü tespit etti:

• Düzensiz uyku : Yeterli uyku süresine sahip olsanız bile, düzensiz uyku saatleri sirkadiyen ritmi bozabilir. İş günleri ve izin günleri arasındaki program farklılıkları, obezite ve tip 2 diyabet riskinin artmasıyla ilişkilendirilmiştir. Düzenli uyku ve uyanma saatlerini korumak, biyolojik saatin senkronize olmasına ve metabolik sağlığın desteklenmesine yardımcı olur.
• Yanlış zamanda ışığa maruz kalma : Işık, beynin sirkadiyen saatini senkronize eden temel unsurdur. Sabahları doğal ışığa maruz kalmak sağlıklı ritimleri güçlendirmeye yardımcı olurken, geceleri yapay ışığa (özellikle ekranlardan gelen mavi ışığa) maruz kalmak melatonin üretimini engelleyebilir ve uykuya dalmayı geciktirebilir.
• Geç öğünler : Gece geç saatlerde yemek yemek veya düzensiz öğün saatleri, karaciğer ve pankreas gibi organların sirkadiyen saatlerini bozarak kan şekerinde ani yükselmelere veya düşüşlere ve kilo alımına neden olabilir. Araştırmalar, örneğin sabah 8'den önce kahvaltı yaparak günün erken saatlerinde yemek yemenin, tip 2 diyabet riskinin daha düşük olmasıyla ilişkili olduğunu göstermektedir.
• Yanlış zamanda yapılan fiziksel aktivite : Sabah veya öğleden sonra yapılan egzersizler sirkadiyen ritimleri destekleyebilirken, akşam yapılan egzersizler bunları geciktirebilir.

Vardiyalı çalışanlar için özel riskler

Vardiyalı çalışanlar gibi standart dışı saatlerde çalışan kişiler, iki hatta üç kat daha fazla yük ile karşı karşıya kalabilir: ışık kirliliğine daha fazla maruz kalma, düzensiz öğünler ve düzensiz uyku düzenleri. Gece çalışmasının neden olduğu aksama, artık köklü bir kardiyovasküler risk faktörüdür.

Yazarlar, "Herkesin bir iç saati vardır ve artık onu dinlemeye başlamamızın zamanı geldi," diye sonuca varıyor. "Her gün aynı saatte yatıp kalkmak, daha erken yemek yemek ve sabahları biraz güneş ışığı almak gibi basit değişiklikler, kalp ve metabolik sağlığınız üzerinde önemli bir fark yaratabilir."