Poznaj obietnice nowo zatwierdzonego leku na raka mózgu

11 sierpnia Brazylijska Agencja Regulacji Ochrony Zdrowia (Anvisa) zatwierdziła rejestrację leku worasidenib do stosowania i komercjalizacji w Brazylii. Lek został opracowany jako terapia celowana w leczeniu osób z rozpoznaniem gwiaździaka i oligodendroglioma, dwóch rzadkich nowotworów atakujących ośrodkowy układ nerwowy.

Skuteczność leku została wykazana w badaniu klinicznym INDIGO ( Investigating Vorasidenib in Glioma ), przeprowadzonym przez międzynarodowy zespół badaczy i opisanym w artykule naukowym opublikowanym w czasopiśmie New England Journal of Medicine w czerwcu 2023 roku. „Analiza tych badań została wykorzystana przez Anvisę jako podstawa do regulacji worasidenibu” – wyjaśnia onkolog Donato Callegaro Filho z Einstein Hospital Israelita.

W badaniu naukowcy odkryli, że u ochotników otrzymujących worasidenib mediana przeżycia bez progresji choroby wyniosła 27,7 miesiąca. Jest to wartość znacznie dłuższa niż mediana przeżycia bez progresji choroby w grupie placebo, która nie otrzymywała leku i miała medianę przeżycia bez progresji choroby wynoszącą 11,1 miesiąca.

Wynik ten oznacza prawie 61% redukcję ryzyka progresji choroby lub zgonu u pacjentów otrzymujących lek. „Jest to szczególnie ważne dla zachowania jakości życia osób młodszych” – zauważa Ligia Traldi Macedo, onkolog kliniczny z Hospital de Clínicas (Unicamp) Uniwersytetu Campinas, która pracuje również jako badaczka w Centrum Innowacji Teranostycznych w Leczeniu Raka (CancerThera).

Kolejnym ważnym wnioskiem z badania jest to, że okres do momentu konieczności nowej interwencji był znacząco dłuższy w grupie przyjmującej lek: po 24 miesiącach 83% pacjentów stosujących worasidenib nie potrzebowało kolejnego leczenia, w porównaniu do 27% pacjentów otrzymujących placebo.

Fakt, że worasidenib jest tabletką doustną i ma niewiele działań niepożądanych, ułatwia jego stosowanie. „Ten czynnik może sprawić, że pacjenci będą lepiej tolerować długotrwałe leczenie. Nie jest to lek o działaniu leczniczym, ale kolejne narzędzie pomagające utrzymać długoterminową kontrolę nad chorobą” – zauważa Callegaro Filho.

Jak działa lek

Lek ma postać tabletek 10 mg lub 40 mg do codziennego stosowania i działa specyficznie na mutacje w enzymach metabolicznych, znanych jako dehydrogenazy izocytrynianowe 1 i 2 (IDH-1 i IDH-2), obecnych w tych nowotworach.

Te zmiany genetyczne prowadzą do nadmiernej produkcji substancji zwanej 2-hydroksyglutaranem (2-HG), która zakłóca podział komórek i normalne DNA pacjenta, przyczyniając się do rozwoju nowotworu.

Vorasidenib zmniejsza produkcję 2-HG poprzez blokowanie działania zmutowanych enzymów, spowalniając postęp choroby, a nawet zmniejszając objętość guza. „Stąd wynikają zalety tego leku” – podkreśla lekarz z Einstein. „Ta doustna alternatywa opóźnia bardziej złożone metody leczenia, takie jak radioterapia i chemioterapia, które mogą mieć szkodliwe, długoterminowe skutki uboczne”.

Bezpieczniejsza alternatywa leczenia

Gwiaździak i oligodendroglioma są uważane za guzy sporadyczne, które rzadko mają podłoże dziedziczne. Mogą powstać w dowolnym obszarze mózgu, w komórkach glejowych (które otaczają i odżywiają neurony, utrzymując je w łączności) i rozwijają się bardzo powoli.

Objawy różnią się w zależności od dotkniętego obszaru i wielkości guza. Zazwyczaj jednak objawiają się napadami padaczkowymi, a z czasem bólami głowy i postępującymi deficytami neurologicznymi, takimi jak upośledzenie mowy, zmiany w zachowaniu lub trudności motoryczne.

Diagnostyka tych schorzeń rozpoczyna się od oceny klinicznej, uzupełnionej badaniami obrazowymi, takimi jak tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny. Potwierdzenie przypadku uzyskuje się histologicznie, na podstawie analizy próbki tkanki guza pobranej podczas operacji.

Podczas tego zabiegu lekarze starają się usunąć jak najwięcej zmienionego chorobowo obszaru, nie powodując przy tym nowych deficytów neurologicznych – ale nie ma gwarancji, że uda się usunąć wszystko. „Gwiaździaki i skąpodrzewiaki nazywane są guzami „rozproszonymi”, ponieważ naciekają tkankę mózgową w sposób słabo zdefiniowany, co utrudnia ich usunięcie” – zauważa Ligia Macedo.

Po operacji pacjenci, którzy przeszli radykalną resekcję tkanki nowotworowej, pozostają pod obserwacją w celu monitorowania ewentualnego odrostu guza. W przypadku pozostałości tkanki, rozważane jest dodatkowe leczenie. „Do tej pory leczenie to ograniczało się do radioterapii, chemioterapii lub innych zabiegów chirurgicznych. Jednak worasidenib stanowi nową perspektywę terapeutyczną” – mówi dr Fernanda Salek, dyrektor ds. onkologii we francuskiej firmie farmaceutycznej Servier, producenta leku.

Wejście na rynek brazylijski

W nocie przesłanej do Agência Einstein , Anvisa ponownie podkreśla, że ​​zatwierdzone wskazanie dotyczy leczenia glejaków o niskim stopniu złośliwości (gwiaździaka i skąpodrzewiaka) z mutacjami IDH-1 lub IDH-2. „Pacjenci muszą mieć ukończone 12 lat i przejść wcześniejszą interwencję chirurgiczną, w tym biopsję, częściową resekcję lub całkowitą resekcję makroskopową, bez konieczności natychmiastowej chemioterapii lub radioterapii”.

Chociaż worasidenib uzyskał rejestrację od Anvisa, musi jeszcze przejść kilka etapów, zanim będzie mógł zostać wprowadzony na rynek. Jednym z nich jest zatwierdzenie przez Izbę ds. Regulacji Rynku Leków (CMED), organ odpowiedzialny za ustalanie cen leków w Brazylii. Po tym zatwierdzeniu lek będzie importowany, ponieważ, jak twierdzi producent, nie będzie produkowany w Brazylii.

Aby worasidenib znalazł się na liście leków objętych prywatnymi planami zdrowotnymi, musi również zostać oceniony przez Narodową Agencję Zdrowia (ANS). W celu zapewnienia jego dostępności w ramach Jednolitego Systemu Opieki Zdrowotnej (SUS), w ocenie biorą udział inne organy, takie jak Narodowa Komisja ds. Włączenia Technologii do SUS (Conitec). Procesy te często trwają miesiące lub lata.

Źródło: Agencja Einsteina

Artykuł Poznaj obietnice nowego zatwierdzonego leku na raka mózgu pojawił się po raz pierwszy na stronie Agência Einstein .