Zdrowie. Światowy Dzień Choroby Zwyrodnieniowej Stawów: Pięć rzeczy, które warto wiedzieć o tej chorobie stawów

Choroba zwyrodnieniowa stawów to choroba stawów, która prowadzi do zniszczenia chrząstki. Jednak w tym zjawisku biorą udział wszystkie tkanki stawowe, nie tylko chrząstka.

Normalnie tkanka ta jest stale odnawiana, głównie dzięki chondrocytom, komórkom regulującym jej równowagę. Pod wpływem czynnika wyzwalającego (urazu, wieku lub nadwagi) „szczątki chrząstki gromadzą się w jamie stawowej i wywołują miejscowy stan zapalny błony maziowej (która wyścieła torebkę stawową i produkuje płyn stawowy, smarujący chrząstkę, przyp. red.). To z kolei powoduje produkcję mediatorów zapalnych, uwalnianych do płynu stawowego. W odpowiedzi chondrocyty zaczynają produkować nadmiar enzymów (metaloproteaz), które z kolei degradują macierz chrząstki (zaczynają niszczyć więcej niż odbudowywać, przyp. red.). W ten sposób powstaje błędne koło”, wyjaśnia Inserm.

W przypadku głębszych uszkodzeń obserwujemy powstawanie nowych naczyń w kościach, co również powoduje napływ mediatorów zapalnych.

2 – Choroba zwyrodnieniowa stawów dotyka głównie kobiety

Według danych WHO, choroba zwyrodnieniowa stawów dotyka głównie kobiety. Weźmy na przykład ryzartrozę, chorobę zwyrodnieniową stawów kciuka, która dotyka głównie kobiety po 50. roku życia, a jej częstość szacuje się na 8–25%. Mężczyźni również chorują, ale znacznie rzadziej – tylko w 2–5% przypadków.

Chociaż wiek jest głównym czynnikiem ryzyka wystąpienia choroby zwyrodnieniowej stawów (73% pacjentów ma powyżej 55 lat), menopauza i związane z nią zaburzenia hormonalne również mogą się do niej przyczyniać. „Choroba atakuje silniej po menopauzie , kiedy spada poziom estrogenów, co skłania niektórych badaczy do argumentacji, że estrogen może pomóc w zapobieganiu stanom zapalnym i uszkodzeniom chrząstki. Menopauza wiąże się również ze zwiększoną tendencją do tycia, co może obciążać stawy” – zauważa portal reumatologiczny arthritis.ca.

3 – Najczęstszą lokalizacją jest choroba zwyrodnieniowa stawów kręgosłupa

Choroba zwyrodnieniowa stawów kręgosłupa, czyli odcinka lędźwiowego kręgosłupa, jest najczęstszą chorobą (45–50% przypadków). Kręgosłup jest w rzeczywistości poddawany znacznym obciążeniom mechanicznym i ma wiele stawów. Według danych Inserm, najczęściej dotkniętymi stawami są stawy kręgosłupa, następnie stawy rąk (w 35–45% przypadków), kolana (w 30% przypadków) i biodra (w 10% przypadków). Kilka stawów może być dotkniętych jednocześnie.

U wszystkich pacjentów zmiany w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów są nieodwracalne, ale nie wszystkie postępują w tym samym tempie. Postęp choroby może być bardzo szybki, co wymaga wszczepienia protezy w ciągu niecałych 5 lat od jej wystąpienia. Czasami choroba zwyrodnieniowa stawów postępuje znacznie wolniej, nie powodując u pacjenta poważnej niepełnosprawności.

W każdym przypadku zaleca się dostosowanie stylu życia od samego początku choroby, aby spowolnić jej postęp. Można również skorzystać z zabiegów fizjoterapeutycznych.

5 – Aktywność fizyczna jest pierwszym sposobem leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów

Według Francuskiego Urzędu Zdrowia, aktywność fizyczna jest podstawowym sposobem leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów, wyprzedzającym leczenie farmakologiczne. Pomaga ona zmniejszyć ból i przywrócić sprawność ruchową. Ponieważ nadwaga jest czynnikiem ryzyka i czynnikiem zaostrzającym chorobę zwyrodnieniową stawów, aktywność fizyczna jest szczególnie zalecana, wraz ze zbilansowaną dietą.

Oczywiście, zaleca się konsultację z lekarzem, który zaleci odpowiednią i rozsądną aktywność fizyczną. Inserm zauważa jednak, że podczas ostrych ataków bólu, podczas których dochodzi do zniszczenia chrząstki, wskazane jest odciążenie stawu.