Ontario's voorgestelde wet inzake aansprakelijkheid van verhuurders voor drugsbezit schudt aanbieders van ondersteunende huisvesting wakker

Toen Fay Martin voor het eerst de details las van een wetsvoorstel om verhuurders verantwoordelijk te maken voor het voorkomen van drugsactiviteiten in hun appartementen in Ontario, kreeg ze er kippenvel van, zegt ze.

Als oprichter en bestuurslid van Places for People, dat twintig betaalbare woningen verhuurt in Haliburton Highlands (Ontario), zegt ze dat de wetgeving – die verhuurders bedreigt met boetes of gevangenisstraf als hun eigendommen worden gebruikt voor de productie of handel in drugs – in strijd is met zowel de doelstellingen van haar liefdadigheidsinstelling als mogelijk met het vermogen van de organisatie om op de lange termijn te overleven.

"Het zal een totale ontmoediging vormen voor het huisvesten van de mensen die de meeste huisvesting nodig hebben, en die de gemeenschap onderdak nodig heeft", zei ze.

Volgens Martin zou dit kunnen betekenen dat aanbieders van ondersteunende huisvesting het risico niet nemen om huurders die een huis nodig hebben, maar mogelijk verslaafd zijn, een kans te geven.

De wet, die koninklijke goedkeuring heeft gekregen maar nog niet tot wet is verheven, is een onderdeel van Wetsvoorstel 10 – een meerdelige wetgeving die zich in grote lijnen richt op de openbare veiligheid door veranderingen aan te brengen op gebieden als borgtocht, rechtbanken en politie.

In de wet zegt de overheid ook dat verhuurders zich juridisch kunnen verdedigen door "redelijke maatregelen" te nemen om "de [drugs]activiteiten te voorkomen."

Omdat er nog geen duidelijkheid is over wat die maatregelen inhouden, wachten woningcorporaties zoals Martin vol spanning op meer informatie over wat hun nieuwe verantwoordelijkheden zullen zijn – en hoeveel die zullen kosten.

Boetes kunnen bij de eerste veroordeling oplopen tot $ 250.000, iets wat volgens Martin "onze ondergang zou betekenen". Haar liefdadigheidsinstelling ontvangt geen extra financiering van de overheid en is afhankelijk van donaties om haar afdelingen te subsidiëren, zegt ze.

Jennifer Van Gennip, werkzaam bij Redwood Park Communities, een aanbieder van ondersteunende huisvesting in Simcoe County (Ontario), maakt zich ook zorgen. Ze legt uit dat ze nu al een "afschrikkend effect" ziet in de sector rondom het bieden van huisvesting aan drugsgebruikers als gevolg van de voorgestelde wet.

"We horen van andere aanbieders van ondersteunende huisvesting die de situatie voor willen zijn... en bewoners die drugs gebruiken, uitzetten", aldus Van Gennip, die tevens medevoorzitter is van de Ontario Alliance to End Homelessness.

Ze wil meer informatie over wie precies onder de wet vallen, in de hoop dat er een "heel duidelijk" onderscheid wordt gemaakt tussen mensen die drugs gebruiken of zich bezighouden met wat zij "survivaldeals" noemt - waarbij mensen een kleine hoeveelheid drugs verkopen om hun eigen verslaving te bekostigen of om eten of huur te betalen - en mensen die op grotere schaal drugs verhandelen en produceren.

'Hier is echt enige vorm van begeleiding nodig'

Advocaat John Fox uit Toronto, die gespecialiseerd is in wetgeving met betrekking tot betaalbare huisvesting, zegt dat de wetgeving op een "vrij vage manier" is opgesteld.

"Er is echt behoefte aan enige vorm van begeleiding", aldus Fox, die uitlegde dat hij meer informatie van de provincie verwacht om duidelijkheid te scheppen voordat de wet van kracht wordt.

Een van de belangrijkste vragen waar verhuurders, ongeacht of ze non-profit, for-profit of commercieel zijn, over discussiëren, is wat de overheid bedoelt als ze zegt dat verhuurders zich wettelijk kunnen verdedigen door "redelijke maatregelen" te nemen om drugsactiviteiten te stoppen.

"Mensen vragen zich af of dat betekent dat er meer cameratoezicht komt", zei Fox. "Zou het kunnen betekenen dat je in een huurovereenkomst maandelijkse inspecties van het pand moet opnemen, omdat je er zeker van wilt zijn dat dit soort dingen niet gebeuren?"

Volgens Fox zijn er ook onzekerheden die specifiek gelden voor non-profitorganisaties op het gebied van huisvesting. Hierbij valt te denken aan de mate waarin de raad van bestuur van een non-profitorganisatie (die bestaat uit vrijwilligers) aansprakelijk is en of er financiële hulp voor hen komt om de 'redelijke maatregelen' te bekostigen die ze uiteindelijk moeten nemen.

Moet ondersteunende huisvesting worden uitgesloten?

CBC Toronto heeft het Ministerie van de Procureur-Generaal gevraagd naar de tijdlijnen voor het van kracht laten worden van de wet en het publiceren van meer gedetailleerde regels, maar heeft binnen de gestelde termijn nog geen antwoord ontvangen.

Volgens Fox wordt de provincie momenteel door voorstanders opgeroepen om te overwegen of ondersteunende huisvesting helemaal uit de wet moet worden uitgesloten. De provincie heeft dit echter niet bevestigd.

"[Aanbieders van ondersteunende huisvesting] willen graag van deze wet worden vrijgesteld omdat hun activiteiten direct verband houden met het terugdringen van dit soort [drugs]activiteiten", zei hij. "Dit is geen eerlijk risico om te nemen."

Als de campagne succesvol is, zo vervolgde Fox, brengt het nog een ander probleem met zich mee: hoe onderscheid je de non-profitsector van huisvesting, die geen winst oplevert voor de eigenaren en soms huurprijzen boven de marktprijs biedt, en ondersteunende huisvesting, die doorgaans huurprijzen boven de marktprijs biedt en huurdersondersteuning biedt.

"Het zal niet makkelijk zijn om die grens te trekken", zei hij.

Wachten op 'duidelijkheid' gaat door

De hoop voor de non-profitsector is nu gericht op meer overleg met de provincie, zegt Marlene Coffey, CEO van de Ontario Non-profit Housing Association.

"Wat wij verwachten is dat we, naarmate de regelgeving wordt ontwikkeld, met de overheid overleggen en dat er dan meer duidelijkheid komt", zei ze.

Haar vereniging heeft bovendien een lijst met aanbevelingen aan de provincie voorgelegd, met daarin verzoeken om meer financiering en duidelijkheid over de regels voor persoonlijke aansprakelijkheid.

Ook de Vereniging van Gemeenten van Ontario vraagt om overleg. In juni heeft zij in een brief aan het Ministerie van de Procureur-Generaal aangegeven zich zorgen te maken over " onbedoelde gevolgen...onredelijke lasten... en risico's voor gemeentelijke verhuurders."

Het Advocacy Centre for Tenants Ontario bereidt ondertussen presentaties voor aan medewerkers in de frontlinie over hoe de negatieve gevolgen van deze wet en wetsvoorstel 6, dat gemeenten nieuwe bevoegdheden geeft om daklozen uit de openbare ruimte te verwijderen, kunnen worden beperkt.

"De praktische gevolgen van beide wetsvoorstellen zijn dat de inwoners van Ontario hun huisvesting verliezen en in nog grotere problemen komen", schreef het centrum in documenten die dit voorjaar naar procureur-generaal Doug Downey zijn gestuurd.