Ruimtevaart: welke effecten op het menselijk lichaam?

Wanneer een astronaut de ruimte ingaat, komt hij in microzwaartekracht terecht na een reis van 100 km vanaf de aarde. Daar zijn de effecten van de zwaartekracht vrijwel verdwenen, maar niet volledig. Er blijft een zeer zwakke restzwaartekracht over in een ruimtevaartuig dat in een baan om de aarde draait. Het eerste effect? ​​"Al het bloed uit het onderste deel van het lichaam stijgt naar het bovenste deel", legt Guillemette Gauquelin-Koch uit.

Het hart moet dan een veel groter bloedvolume verwerken dan op aarde. Dit zorgt ervoor dat het hart zich verwijdt en het hartminuutvolume toeneemt, wat uiteindelijk overgaat, omdat het lichaam zich aanpast door het plasmavolume te verlagen. "Maar terug op aarde, wanneer astronauten plotseling worden blootgesteld aan de zwaartekracht, ervaren ze orthostatische hypotensie – een bloeddrukdaling bij het staan ​​– omdat het cardiovasculaire systeem is vergeten hoe het de zwaartekracht moet bestrijden", legt de specialist uit.

Ruimteziekte

De astronauten betreden vervolgens het ruimtestation en er ontstaan ​​waarnemingsproblemen. "Ze komen aan op een plek waar ze niet kunnen lopen. De benen zijn echter betrokken bij onze waarneming van de ruimte en daar zijn ze niet meer nuttig. En bovenal raakt het evenwichtsorgaan direct ontregeld. Deze ontregeling is met name verantwoordelijk voor ruimteziekte," vervolgt de expert. De symptomen waar veel astronauten last van hebben, zijn misselijkheid, braken, duizeligheid, vermoeidheid, hoofdpijn en evenwichtsproblemen. Deze verdwijnen na een paar dagen of zelfs een week.

Versnelde veroudering

Op de lange termijn is het belangrijkste effect versnelde veroudering. "Want twee uur per dag op een loopband is niet genoeg! Astronauten verouderen vroegtijdig door gebrek aan lichaamsbeweging!" Dit veroorzaakt veranderingen in de bot-, spier-, stofwisselings- en hartfunctie. "We realiseerden ons dat lipiden bij astronauten worden opgeslagen op plaatsen waar ze niet horen." Microzwaartekracht en gebrek aan activiteit bevorderen de afzetting van lipiden in organen die daar niet voor bedoeld zijn, namelijk de lever en de spieren. Deze verandering in vetopslag kan verantwoordelijk zijn voor obesitas, diabetes type 2, leververvetting, enzovoort. "Maar het is belangrijk om te weten dat dit omkeerbaar is. Eenmaal terug op aarde kan een astronaut vrij snel weer op de been komen," vervolgt Guillemette Gauquelin-Koch.

SANS-syndroom

Een ander gevolg van ruimtereizen is SANS, oftewel Spaceflight Associated Neuro-ocular Syndrome. "Astronauten melden dat ze minder goed zien na terugkeer van een ruimtevlucht. Men vermoedt dat dit te wijten is aan een ophoping van hersenvocht in het bovenlichaam en een verhoogde oogdruk."

Verzwakking van het immuunsysteem

Een verzwakt immuunsysteem wordt ook waargenomen bij astronauten. "In de ruimte blijft isolatie een belangrijke stressfactor. En we weten dat chronische stress, net als inactiviteit, het immuunsysteem kan beïnvloeden. Circadiaanse ritmes worden ook aanzienlijk beïnvloed, en slapen ermee. Een rondje om de aarde betekent 45 minuten nacht / 45 minuten dag. Astronauten voelen deze stress misschien niet, maar hun lichaam wel."

Gaat u binnenkort naar Mars?

Zolang het een vlucht van 6 maanden tot 1 jaar betreft, kunnen astronauten het aan. Ze worden ervoor getraind en herstellen daarna snel. We hebben echter ingezien dat het herstel van botten waarschijnlijk ingewikkelder is. Na een vlucht van 6 maanden is de botdichtheid bijvoorbeeld 18 maanden later nog steeds niet hersteld. Dit kan botbreuken of nierstenen veroorzaken, omdat calcium via de urine moet worden afgevoerd. Er zal een oplossing moeten worden gevonden om botverlies tegen te gaan voordat een reis naar Mars kan worden overwogen.

Voor Guillemette Gauquelin-Koch blijven, vanuit een strikt menselijk perspectief, naast botverlies, het psychologische aspect en de radioactiviteit de grootste obstakels voor het Marsavontuur. "Naar Mars gaan is minstens een vlucht van acht maanden heen en terug, zonder de aarde in zicht en met telecommunicatie die niet meer zo efficiënt is, 15 minuten om een ​​vraag te stellen en 15 minuten om het antwoord te geven. Astronauten zullen alles moeten leren zonder ooit op de aarde te kunnen vertrouwen. Wat het stralingsniveau betreft, dat zal veel hoger zijn dan tijdens reizen naar het ISS." Momenteel wordt er niet gezegd dat astronauten last hebben van stralingsdoses.

Chemische onderwerping: een roerstaafje om drugs in uw drankje te detecteren