Gezondheid: De begrotingsrichtlijnen van François Bayrou baren de medische wereld zorgen

De zorgsector bereidt zich met spanning voor op de budgettaire schok die François Bayrou deze week eiste voor 2026: de uitgaven voor de gezondheidszorg worden beperkt tot vijf miljard euro, een bezuinigingsgolf die de afgelopen jaren ongekend is geweest. "We hebben het gevoel dat we meer zullen proberen te besparen dan ooit tevoren, terwijl de behoeften blijven toenemen", klaagt Daniel Guillerm, voorzitter van de Nationale Federatie van Verpleegkundigen, de belangrijkste vakbond van zelfstandige verpleegkundigen, die net de langverwachte onderhandelingen met de Franse zorgverzekeraar is begonnen om de tarieven voor het beroep te verhogen.

Volgens de doelstellingen van de premier zal de volumegroei (exclusief inflatie) van de uitgaven aan gezondheidszorg (Ondam, nationale doelstelling voor uitgaven aan ziektekostenverzekeringen) in 2026 beperkt moeten blijven tot 0,4%. Dit vertegenwoordigt een groei van minder dan 2% in waarde (inclusief inflatie), wat aanzienlijk lager zou zijn dan de groei van de afgelopen jaren, zelfs exclusief de uitgaven in verband met Covid.

Tussen 2019 en 2025 bedroeg de stijging gemiddeld 4,8% (exclusief Covid), volgens cijfers van de Rekenkamer, met een verwachte verdere stijging van 3,4% voor 2025, tot € 265,4 miljard. En zelfs in 2015-2019, te midden van bezuinigingen op de zorguitgaven – met bijzonder zware gevolgen voor ziekenhuizen – bedroeg de stijging van de zorgverzekeringsuitgaven gemiddeld 2,4% per jaar, aldus dezelfde bron.

Een dergelijke lage groei in 2026 "kan niet worden bereikt zonder zeer concrete maatregelen zoals prijsverlagingen" voor de gezondheidszorg of "wijzigingen in de reikwijdte van 100% vergoedingen", waarschuwt Jean-Marc Aubert, voormalig topambtenaar en specialist in zorgverzekeringen. "Het kan niet alleen gaan om fraudebestrijding of medisch gecontroleerde uitgaven", aldus Aubert.

François Bayrou legde dinsdag tijdens zijn presentatie van de begrotingsinspanning echter niet uit hoe hij een dergelijke rem – vijf miljard in plaats van de verwachte tien miljard – op de uitgaven voor de zorgverzekering wilde realiseren. De premier gaf enkele voorbeelden, maar zonder deze te kwantificeren: een strengere controle op de status van langdurig zieken (100% vergoeding door de zorgverzekering van zorg gerelateerd aan de betreffende pathologie), een versoepeling van de terugkeer naar het werk na een ziekteverzuim van meer dan een maand...

Zijn meest concrete voorstel is om het jaarlijkse plafond voor eigen risico's voor medicijnen en paramedische ingrepen door socialezekerheidsgerechtigden te verdubbelen tot € 100 (€ 1 per pakket of ingreep, € 4 per medisch transport). Geconfronteerd met deze onzekerheid vrezen openbare ziekenhuizen een "historisch lage" stijging van hun inkomsten, wat zal resulteren in "een verdere daling van de ziekenhuiskosten, wat onaanvaardbaar zou zijn", aldus de Franse Ziekenhuizenfederatie.

Artsen in de privépraktijk vrezen op hun beurt dat het "conventionele systeem" voor honoraria, met name voor consulten, dat met de overheid is overeengekomen, in twijfel zal worden getrokken, aldus Franck Devulder, voorzitter van vakbond CSMF. De overheid heeft de in 2024 onderhandelde tariefsverhogingen al met zes maanden uitgesteld - tot januari volgend jaar - vanwege het risico dat de zorguitgaven in 2025 uit de hand lopen.

Sommige experts wijzen er echter op dat de verwachte zware bezuinigingsmaatregelen verzacht zouden kunnen worden als de overheid tegelijkertijd zou instemmen met een lichte verhoging van de socialezekerheidsinkomsten. "Als we een zorgniveau willen handhaven dat vergelijkbaar is met dat van vandaag, moeten we met de inkomsten spelen", zegt gezondheidseconoom Nicolas Da Silva.

De deskundige wijst ook op een feit dat door niemand wordt betwist: het huidige tekort in de ziektekostenverzekering zou veel lager zijn als de regering akkoord was gegaan met het verhogen van de financiële middelen (bijdragen, belastingen of rechten) om de ongeveer 13 miljard aan extra uitgaven te financieren die zijn veroorzaakt door de Ségur de la Santé, de poging om de lonen van zorgmedewerkers na Covid te verhogen.