Getuigenis. Zaak Naomi Musenga: haar zus blikt terug op de juridische 'strijd', een jaar na het proces van de ambulancemedewerker.

Dit is een exemplarisch voorbeeld van de drama's die zich kunnen afspelen in de spoedeisende hulp . Een geval dat mensen tot ver buiten de medische wereld heeft geschokt en reacties heeft uitgelokt tot in de hoogste regeringskringen. Naomi Musenga overleed op 29 december 2017 in Straatsburg (Bas-Rhin) na een telefoontje naar Samu 67, wiens behandeling catastrofaal bleek te zijn, met een spottende telefoniste die de 22-jarige vrouw niet serieus had genomen – zij klaagde over hevige buikpijn en stotterde dat ze zou sterven.

En pas zes en een half jaar later, in juli 2024, werd de centralist van de hulpdiensten, de enige die in deze zaak terechtstond, veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van een jaar wegens het niet verlenen van hulp aan een persoon in nood. De verdachte legde uit dat ze "ten einde raad" was in een context van chronisch personeelstekort, maar benadrukte desalniettemin de tekortkomingen van de SAMU en de druk die op haar medewerkers kan worden uitgeoefend, waardoor het maken van diagnosefouten gemakkelijker wordt.

Een jaar later kan haar zus Louange noch bitterheid noch voldoening vinden in deze lange juridische strijd, waaruit zij en haar familie "uitgeput" tevoorschijn kwamen. "Het was een gevecht", legt de 33-jarige uit, voor wie het ging om het zoeken naar "verantwoording en waarheid", maar ook naar "vrede". Ook al zijn in haar ogen "niet alle verantwoordelijken voor de rechter verschenen", zegt ze dat ze relatief in vrede leeft, voor zover dat mogelijk is, ondanks de dood van de vader van het gezin, die in 2022 plaatsvond. "Ik moest slapen na de rechtszaak", legt Louange Musenga uit. "Mijn zus was jarenlang een dossier geworden. Nu kan ik met minder afstand aan haar denken. Ik kan herinneringen met haar ophalen." Haar "frustratie" blijft echter reëel. Die ontstaat wanneer ze ziet dat er "nog steeds slachtoffers" zijn van medische incidenten waarbij de Samu betrokken is .

De dood van Naomi, die het onderwerp was van een onderzoek door het directoraat-generaal Sociale Zaken, leidde in 2019 echter tot de invoering van een diploma tot medisch reguleringsassistent. Minister van Volksgezondheid Agnès Buzyn riep ook op tot betere harmonisatie van de praktijken bij het afhandelen van telefoongesprekken.

De zaak die volgde op de dood van de jonge vrouw uit Straatsburg "opende de ogen" van hulpverleners, erkent ^professor Dominique Savary van vakbond Samu-Urgences de France, die ook de invoering van een "kamersupervisor"-status in callcenters aanhaalde. "Sindsdien hebben we de respons aanzienlijk verbeterd", meent hij.

In de Elzas blijft Louange Musenga ervan overtuigd: "Zonder de media-aandacht zou er geen proces zijn geweest" na de dood van Naomi. De jonge vrouw beweert nu niet dat ze advies kan geven aan families die met een soortgelijke tragedie te maken krijgen. "Maar ik maak een opmerking", zegt ze. "Of we besluiten geen juridische stappen te ondernemen en moeten onszelf voorhouden dat het niet ernstig is. Of we gaan door, en dan moeten we leren onszelf te beperken, onszelf te beschermen. Leren om stop te zeggen."